Archives for June 2025

Erabiltzen ez diren ibilgailuen metalak birziklatzeko IAn oinarritutako teknologia adimendunak garatzen ditugu

Erabiltzen ez diren ibilgailuak birziklatzeko prozesuan metal baliotsuak identifikatzeko, sailkatzeko eta berreskuratzeko adimen artifizialeko ereduak garatu eta ebaluatzen ditu CIRIAMET proiektuak laborategi-eskalan.

Ibilgailu hibridoen eta elektrikoen birziklapenean zirkulartasuna bultzatzeko helburuarekin sortu zen CIRIAMET proiektua. Proiektu horretan GAIKER Zentro Teknologikoak hartzen du parte, BRTA Basque Research & Technology Alliance erakundeko kide denak.

Helburua da adimen artifizialean oinarritutako teknologiak garatzea, erabiltzen ez diren (VFU) ibilgailuen belaunaldi berriaren birziklatze-prozesuan metal baliotsuak identifikatu, sailkatu eta berreskuratzeko .

Hondakinak birziklatzeko prozesuetan sortzen diren metalezko zatikiek ez dute konposizio kimiko homogeneorik, hainbat aleazioren nahasketaz osatuta baitaude. Ondorioz, zati horiek metalurgiaren bidez balorizatzen direnez, sortzen diren produktu metalikoek ez dituzte betetzen erabilera industrial batzuetarako ez dute balio. Hori aldatzeko eta industriarako balio handiko bigarren mailako lehengaiak berreskuratzeko sortu zen CIRIAMET, 2024an.

Ikerketa honetan, funtsezko metalen purutasun handiko kontzentratuak edo kalitate hobetuko fluxuak lortuko dira txatar metaliko konplexuak automatikoki sailkatuz, ikusmen artifiziala, analisi espektroskopikoko teknikak eta adimen artifizialean oinarritutako datuak aztertzeko algoritmoak aplikatuz, eta ondoren automatikoki bereiziz. Horrela, prozesu metalurgiko eraginkorragoak garatzeko oinarriak ezarriko dira, hondakinetan dauden baliabide metalikoen zirkulartasuna ahalbidetuko dutenak, balio erantsi handiko aplikazioetan (upcycling).

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun Sailak finantzatuta, ELKARTEK 2024 arlo estrategikoetako ikerketa kolaboratiborako laguntza-programaren barruan, proiektu honek Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sareko zazpi eragileren parte-hartzea izango du, horien artean GAIKER. Eragile horien lana honako honetan oinarrituko da:

  • Burdinazkoak ez diren zatietan dauden aluminio-aleazioen sailkapen automatikoa.
  • Txatarrak zatitzeko fluxu heterogeneoetan sakabanatutako material desegokiak garraiatzeko uhalaren kokapen adimenduna, erauzketa robotizatua egin aurretik.
  • Robotizatutako desmihiztatze-eragiketen euskarri gisa erabiltzen ez diren litio-ioizko baterien lotura-elementuen lokalizazio adimenduna.

Era berean, GAIKERek parte hartuko du proiektuko teknologiek erabiltzen ez diren ibilgailuen txatarretik eta litio-ioizko baterietatik datozen metalak berreskuratzeko prozesuen zirkulartasunean eta iraunkortasunean izan dezaketen eragina aztertzen, baita gainerako balio-katean duten eragina aztertzen ere.

CIRIAMETen ikusmen artifizialeko, ikusmen hiperespektraleko eta laser bidez induzitutako plasma-espektroskopiako soluzio aurreratuak ikertzen eta ebaluatzen dira laborategi-eskalan, machine learning eta deep learning algoritmoetan oinarritutako irudien eta datu espektroskopikoen analisi-ereduekin konbinatuta, xede-materialak automatikoki ezagutzeko.

Eusko Jaurlaritzak diruz lagundua

Proteinatik eta hazitako txerri-koipetik sortutako produktuak egiten ditugu

TERUELPORK4CULTUREk babestutako jatorri deitura duten haragietatik in vitro produktuak ikertzen eta sortzen ditu

GAIKER Zentro Teknologikoak, Basque Research & Technology Alliance (BRTA) partzuergoko kideak, TERUELPORK4CULTURE proiektuan parte hartzen du. Proiektu horren helburu nagusia babestutako jatorri deitura (BJD) duen haragitik hazitako proteina eta animalia-koipea duten produktuak ikertzea eta sortzea da. Produktu horiek jasangarriagoak izango dira, ohiko haragi-produktuen antzeko ezaugarri organoleptiko, nutrizional eta osasungarriekin, edo ezaugarri hoberekin ere.

Populazioaren hazkundeak eta gaur egun dugun animalia-jatorriko proteinen beharrak beharrezkoa egiten dute elikadura-eredua birpentsatzea. Haragiaren ekoizpen tradizionalaren eraginkortasuna hobetzeko hainbat ekintza berritzaile egin badira ere, ekintza horiek ez dira nahikoak izan jasangarritasunaren erronka globalei aurre egiteko.

Erronka horri erantzuteko asmoz, 2023an ikerketa hau jarri zen martxan. Bertan, GAIKERek, CARTESAk (liderra), CNTAk eta GREENFOODSek parte hartzen dute, eta Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak finantzatzen du Lankidetza Publiko-Pribatua programan.

TERUELPORK4CULTURE lau lan-sortetan banatzen da eta horietako hirutan GAIKERek laguntzen du, in vitro entseguetan duen esperientzia eta Laborategiko Jardunbide Egokiak (LJE) betetzen direla egiaztatzen duen ziurtagiriagatik. Bere lana hau da:

      • Zelula-lerro primario eta sekundario jarraituak garatzea.

      • Serumik eta animalia-osagairik gabeko hazkuntza-inguruneak aukeratzea.

      • 5 L-ko biorreaktoreetan zelulak hazteko prozesuak diseinatzea.

      • Produktu fresko eta estrusionatuen prototipoak formulatzea eta instalazio pilotuan eskalatzea.

    Ikerketa honetako berrikuntza nagusietako bat zelulak hazteko oinarri gisa Teruelgo jatorri deitura babestua (JDB) duen haragia erabiltzea da. Ikuspegi aitzindaria da hori, orain arte ez baita eremu horretan inolako lanik egin haragi-matrize babestuak erabilita. Helburua haragi horren propietate fisiko-kimikoak, nutrizionalak eta organoleptikoak erreplikatzea da, baina sistema jasangarriago baten bidez, abeltzaintza-ereduaren eraginkortasuna hobetzeko eta uraren eta mantenugaien kontsumoa eta CO₂ isuriak murrizteko..

    Era berean, sortutako produktuak bidezkoak eta osasungarriak diren eta ingurumena errespetatzen duten elikadura-sistemetan sartuko dira, Europako Itun Berdearen helburuak betetzen dituzten karbono gutxiko instalazio industrial adimentsuetan ekoitziak.

    Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak finantzatzen d