Archives for November 2024

GAIKERen, prozesu, produktu edo zerbitzu baten jasangarritasunaren ikuspuntu integratua eta orokorra lortzen dugu, bizi-zikloaren jasangarritasunaren azterketaren bidez (Life Cycle Sustainability Assessment, LCSA).

Gure tresnak:

• Excel formatuko ad hoc tresnak
• Softwarea: SimaPro, Sphera LCA for Experts, OpenLCA, etc.
• Datu-baseak: Ecoinvent, Sphera, Environmental Footprint, PSILCA, etc.

Gainera, BZAren metodologia erabiltzen dugu produktuen/zerbitzuen ingurumen-ebaluazioa metodologia zehatzen arabera egiteko:

• Karbono-aztarna, ISO arauen arabera
• Ingurumen-aztarna, EBk proposatutako metodologiaren arabera
• BZA, ISO arauen eta erreferentziako EPD (Environmental Product Declaration) sistemen arabera (Environdec, IBU-EPD, etab.).

>> Gehiago jakiteko

Rafael Miguelek idatzitako artikulua – GAIKEReko Birziklapena eta Ekonomia zirkularraren merkatuko arduraduna – Jatorrizkoa ikusi

Litioa erregai fosilak uzteko eta energia garbietara pasatzeko funtsezko osagai gisa sailkatu du Europar Batasunak. Gero eta gailu elektroniko eta ibilgailu elektriko gehiagok erabiltzen dituzte litiozko bateriak; eta gailu horien kontsumoa handitzen ari denez, bateriak behar bezala kudeatu behar dira bizitza erabilgarriaren amaieran. Horretarako, modu arduratsuan birziklatu behar dira, eta bateriak dituzten materialak berreskuratu behar dira, ingurumenean duten eragina txikiagotzeko.

GAIKERen litio-ioizko baterien birziklatze-etapak hobetzeko eta garatzeko teknologiak eta prozesuak ikertzen eta garatzen ditugu.

1. Prozesu ezberdinak garatzen ditugu litio-ioizko bateriak eta kimika konplexuko beste bateria batzuk birziklatzeko pauso bakoitzerako.
2. Lehenengo etapan, bateriak deskargatu egiten ditugu, prozesua segurua izateko, ingurumena zaintzeko eta industriak eskatzen dituen prozesatze-ahalmena eta -denbora lortzeko.
3. Bateriak desmuntatzen ditugu eta elektrodoak ateratzen ditugu, black mass-a erauzi ahal izateko. Purutasun handiko black mas-ak lortzeko IE baterien hainbat hondakin-motak (moduluak, gelaxkak, ekoizpen-erreusak) mekanikoki (birrintzea eta bahetzea) eta fisikoki (ultrasoinuak) prozesatzen ditugu.
4. Black mass-a erauzi aurretik, bateria-katodoak automatikoki sailkatzeko elektrokimika bidezko prozesua garatzen ari gara. Horretarako, laser bidez induzitutako plasma-espektroskopia (LIBS) erabiliz lortutako informazio espektralari adimen artifizialeko teknikak aplikatzen dizkiogu. Hainbat bateria mota probatu ditugu (PAE, mugikorrak, IE), eta oso emaitza onak lortu ditugu.
5. Anodoaren eta katodoaren material aktiboa estaltzen duen itsasgarria kentzeko hainbat bide fisikoak probatu ditugu: kiskaltzea, errotore-errota bidezko ehotze kriogenikoa eta ultrasoinuak.
6. Anodoaren karbono frakzioa eta katodoaren Li oxido metalikoak nola bereizi ikertzen ari gara, ingurune lehorreko nahiz hezeko teknikak erabiliz. Hainbat aukera probatzen ditugu, batez ere teknika grabimetrikoak, eta ahalik eta galera txikiena duten oxido metalikoen kontzentrazioari ematen diogu lehentasuna.
7. Black mass-a erauzi ondoren, bateria birrintzetan dauden material motak bereizteko moduak aztertzen ditugu.
8. Black mass-eko material aktiboak berreskuratzen ditugu: Li, Co, Ni, Mn, etab. hidrometalurgiaren bidez, lixibiazio-, prezipitazio- eta kristalizazio-etapa selektiboak hobetuz.

Garapen horiei guztiei esker, GAIKERek ingurumena zaintzen duten eta ekonomikoki merezi duten irtenbideak eskaintzen dizkio industriari, bizitza erabilgarriaren amaieran baterien zirkulartasuna ziurtatzeko.

SUNRISE proiektu europarraren bidez, pertsonentzako eta ingurumenerako seguruagoak diren eta produktua egiteko lehen faseetatik hasita eta haren balio-bizitzaren amaierara arte jasangarriagoak diren material aurreratuak bultzatu nahi dira.

GAIKER Zentro Teknologikoa, Basque Research Technology Alliance – BRTAko kide, SUNRISE (Safe and Sustainable by Design: Integrated Approaches for Impact Assessment of Advanced Materials) proiektu europarrean parte hartzen duten 19 kideetako bat da.

SUNRISE Europar Batasunaren Horizon programaren barruan jarri da martxan, eta bere helburua material aurreratuek giza osasunean, ingurumenean, gizartean eta ekonomian duten eragina ebaluatzeko tresna bat datozen hiru urteetan garatzea da, horrela, material horien segurtasunari eta jasangarritasunari buruzko erabakiak hartzeko gai izateko, diseinutik hasita eta bizi zikloetan eta balio kateetan zehar.

Tresna hori erabilerraza den web-plataforma bat izango da, eta baita gida bat, SSbD estrategia (Segurtasuna eta jasangarritasuna diseinutik hasita) ezartzearen erronkak azaltzeko.

Material aurreratuak (AdMas) propietate hobetuak dituzten material berriak dira, eta berariaz diseinatzen dira erabilera berdina duten material konbentzionalek baino errendimendu handiagoa izateko (erresistentzia, iraunkortasun, arintasun… handiagoa).

Material horiek pertsonentzat eta ingurumenarentzat seguruagoak diren eta jasangarriagoak diren aztertzeko, ikerketa hau sortu da, eta GAIKER ingurumen segurtasuna eta giza osasuna ebaluatzeko bloke metodologikoak ezartzeaz (ebaluazio irizpideak, atalaseak, klaseak eta tresnak) arduratuko da batez ere. Helburu hori lortzeko, zentro teknologikoak, alde batetik, material aurreratuen segurtasuna ebaluatzeko in vitro ereduak erabil daitezkeen aztertuko du, eta, bestetik, Ikuspegi Berriko Metodologiak (NAM) eta Saiakuntza eta Ebaluazio Ikuspegi Integratuak (IATA) egokitu eta garatuko ditu, horiek AdMas-ek ingurumenerako eta giza osasunerako duten segurtasuna modu errentagarrian ebaluatzeko, animalien esperimentazioa saihestuz.

SUNRISEk Europar Batasunaren Horizon Europe ikerketa- eta berrikuntza-programaren finantzaketa jaso du, 10113732 zenbakiko dirulaguntza-hitzarmenaren bidez.  

Material konposatuen prozesaketa ikertzeko instalazio pilotuak ditugu. Transformazio-teknologia gehienak ditugu, materialak prozesuetara nola egokitzen diren probatzeko, horiek eskalatzeko eta prototipo eta erakusle funtzionalak laborategiko eskalan eta tamaina errealetan egiteko.

• Konposite termoplastikoen instalazio pilotua
• RTM eta infusio sentsoredunen instalazio pilotua
• SMC eta aurreinpregnatuen instalazio pilotua

>> Gehiago jakiteko